Mini-college samenwerken en cultuur

 

Inleiding

Tijdens ons event op 11 maart hebben we er tijdens het “kampvuur” uitgebreid over gesproken: het belang van het aangaan van de dialoog als je succesvol wilt samenwerken. Daarover waren we het roerend eens. Maar in de praktijk blijkt dit makkelijker gezegd dan gedaan en komen we soms lijnrecht tegenover elkaar te staan. Hoe dat dan gaat en wat je eraan kunt doen, lees je in onderstaand verhaal.

Polarisatie: hoe wij-zij denken ontstaat

“Ja hoor, daar gaan we weer….” denk je bij jezelf, als je samenwerkingspartner voor de zoveelste keer tijdens het Groot Project Overleg (GPO) begint over de financiering van jullie project. Er is geld te kort, dat weet je. Maar jullie hebben al genoeg bijgedragen vind je zelf. Laat die ander maar over de brug komen met een extra potje. Je hoort je partner praten over de noodzaak voor extra geld, maar echt luisteren doe je niet. In je hoofd zet je vast alle argumenten op een rij die ervoor pleiten dat jullie geen extra bijdrage hoeven te leveren. Goede argumenten, vind je. Ondertussen zit je je rot te ergeren aan je partner. Hij gaat maar door met zijn gejammer over hoe zonde het is als het project in deze fase stagneert. Hij komt met het ene na het andere argument. Je kunt het niet meer horen. Zucht…

De Meelopers

Ondertussen zit je collega naast je driftig te knikken. Ze is het eigenlijk wel eens met je samenwerkingspartner. Ja, natuurlijk, denk je. Vanochtend begon ze er ook al over dat de huisvesting in gevaar komt nu er te weinig geld lijkt te zijn. Ze ziet haar kans schoon. Wat een meeloper, denk je bij jezelf. Of nee…. Een overloper. Je irritatie groeit. Vanbinnen kook je… Gelukkig merk je dat een aantal andere collega’s het roerend met jou eens is. Dat scheelt weer. Fijn, een paar medestanders.

De Stille Willies

Weer drie andere collega’s zie je onrustig heen en weer schuiven op hun stoel. Af en toe zegt er iemand iets, waaruit blijkt dat ze voor beide kanten van de zaak wel begrip hebben. Daar heb ik wat aan, denk je. Van die mensen die geen kleur durven te bekennen. Slapjanussen, in jouw ogen. Nog meer irritatie……

En nu?

Het schiet niet op zo, jullie komen er niet uit. Het lijkt erop dat jullie je steeds verder ingraven in het financieringsvraagstuk maar een oplossing komt er niet. Sterker nog, jullie komen steeds meer van elkaar af te staan, terwijl het project echt door moet. Dat wordt een drama zo. Er moet iets gebeuren. Dat snap je zelf ook wel. Maar wat? Hoe los je zo’n probleem nu op?

De bruggenbouwer

Gelukkig realiseer je je opeens, dat Marian ook aan tafel zit. Ze heeft tot nu toe niet veel gezegd, ze schaarde zich onder de Stille Willies.  Maar je weet dat zij een echte verbinder is en oog heeft voor de belangen van zowel jullie eigen organisatie als die van je samenwerkingspartner. Bovendien is ze scherp van geest. Ten einde raad vraag je Marian of zij een oplossing ziet voor dit vraagstuk. Marian neemt het woord…

Naar de oplossing door het spel te veranderen

Marian is in haar element. Eindelijk kan ze wat doen. Zelf weet ze de oplossing niet, maar ze denkt dat die er wel kan komen. Ze heeft vaker met dit bijltje gehakt.

De echte dialoog aangaan, dat is wat nodig is! Uit het “wellus-niettus” gebeuren zien te stappen.

Marian geeft iedereen de ruimte om zich te uiten. Te beginnen bij de Stille Willies, want die zijn nog nauwelijks aan het woord geweest. Hoe staan zij er in? Welke mogelijkheden zien zij om tot elkaar te komen?

Iedereen aan tafel mag zeggen wat hij wil. Marian zorgt ervoor, dat er echt naar elkaar wordt geluisterd, dat de deelnemers elkaar laten uitpraten en ze stelt verhelderende vragen. Hierdoor durft iedereen te zeggen wat hij op zijn hart heeft. Er komt een verassend inzicht naar boven.

Het geld blijkt helemaal niet het echte probleem te zijn, er is iets anders aan de hand. Beide partijen blijken bang te zijn voor gezichtsverlies bij de gemeente. Jullie hebben met veel publiciteit jullie samenwerking aangekondigd, een flinke subsidie gekregen en beloofd binnen budget te blijven. Nu blijkt dat laatste niet te lukken, en wilden jullie allebei buiten schot blijven door de schuld bij de ander te leggen. Maar dat werkt zo niet, dat realiseren jullie je nu ook.

Hoe het afliep

De echte angel is boven tafel. Gelukkig, denk je. Fijn ook dat iedereen in alle openheid heeft kunnen zeggen wat hij wilde. Je had nooit verwacht dat je samenwerkingspartner zich ook zo voelde en dat er eigenlijk een heel ander probleem was.  Je irritatie is weg. Met vereende kracht gaan jullie aan de slag met het project. Samen zoeken jullie naar een oplossing voor het financiële tekort en voor je communicatie naar de gemeente. Jullie bedenken een slim plan om aan meer geld te komen. Het komt wel goed, denk je. Tevreden ga je naar huis……

Meer lezen?

Deze situatieschets is gebaseerd op een model en theorie over polarisatie van de filosoof Bart Brandsma. Hij schreef diverse boeken, waaronder het boek “Polarisatie” (2016). Hierin lees je terug hoe polarisatie ontstaat, welke wetmatigheden eraan ten grondslag liggen en wat nodig is om tot een oplossing te komen.

Wil je zelf concreet en praktisch oefenen in het voeren van “het echte gesprek” of dialoog, verdiep je dan eens in Socratische gespreksvoering. Een handzaam boek hiervoor is: Socratisch Gesprek voor beginners, Marlou van Paridon, 2017.

Wil je ook de andere mini-colleges lezen?
Hoe ontstaat cultuur?
Hoe wordt een sterk team gevormd? 
Kennismaken is de basis van samenwerken
Wat is ingroup en outgroup denken & doen en wat kun je ermee? 
Acht stuurknoppen: hoe zorg je voor garen op de klos door samenwerken?

Door Dianne Beunk