KinderopvangTotaal 18 september 2020 http://www.kinderopvangtotaal.nl
Nu het stof van de heropening van de scholen en kinderopvang is neergedaald, wordt het tijd om lessen te leren over verdergaande samenwerking. Dat vindt adviseur Henriette Kikken. ‘Het kan misgaan als ego’s op bestuurlijk niveau in de weg staan.’
Het liep niet altijd even soepel, de samenwerking tussen scholen en kinderopvang, toen deze kort voor de zomervakantie weer opengingen na de lockdown. De brancheorganisaties in de kinderopvang bekritiseerden vooral de keuze van sommige scholen om kinderen niet hele maar halve dagen naar school te laten gaan, en dus ook halve dagen naar de bso. Bovendien hadden kinderopvangorganisaties er last van als scholen hier niet of nauwelijks over communiceerden en soms zelfs vrijwel onbereikbaar waren.
‘Ik hoor positieve en negatieve ervaringen over deze periode. Het is niet allemaal even handig gegaan,’ aldus Henriëtte Kikken. Zij is oprichter van Bureau Kikken, dat organisaties in de kinderopvang begeleidt bij allerlei vormen van samenwerking. ‘Dat is deels een kwestie van attitude, maar het is gezien onrust van het moment ook wel weer begrijpelijk. In tijden van stress schieten mensen in onbewust automatisch gedrag en dan laat de communicatie met de samenwerkingspartner soms te wensen over.’
Ken je elkaar?
Hoe dan ook is het nu tijd om lessen te leren uit de afgelopen periode. ‘Een van de zaken die ons opvallen, is het feit dat de samenwerking beter verloopt als er al een basis ligt. Ken je elkaar, weet je elkaar te vinden? Ook langs minder gebruikelijke weg als het nodig is, bijvoorbeeld buiten kantoortijden? Is er een zeker vertrouwen en wederzijds begrip? Dat helpt.’
Wat ook een verschil maakt, is de mate van organisatorische concentratie bij de verschillende partijen. ‘In regio’s waar veel schoolbesturen actief zijn, vaak van verschillende signatuur, is het lastiger om elkaar te vinden. Het aantal mensen dat je moet zien te bereiken is simpelweg groter. Datzelfde geldt natuurlijk ook voor de kinderopvangorganisaties. Hoe kleiner het aantal aanspreekpunten, hoe eenvoudiger de afstemming. En daar kun je wat aan doen. In crisistijd is dat zeker een aandachtspunt. Denk na over hoe je het organiseert en maak het je partners zo makkelijk mogelijk.’
Cultuurverschillen
Verder helpt het om je bewust te zijn van de cultuurverschillen en de manier waarop je tegen overleg met andere partijen aankijkt. ‘In het onderwijs staat kennisoverdracht centraal, en dat zie ook terug in de wijze van communiceren. Dat gaat soms sterk vanuit de overtuiging dat je weet hoe het zit en dat graag wilt overdragen.’
In de kinderopvang is dat anders. ‘Daar is meer aandacht voor het samen doen, het sociale aspect, waarbij je jezelf ook wel eens voorbij kunt lopen. Het één is niet beter dan het ander, wees je er vooral van bewust dat die verschillen er zijn en dat dat bepalend is voor de manier waarop je tegen elkaar aankijkt. Dat kan veel misverstanden voorkomen.’
Neutrale setting
Daarnaast is het een goed idee om gesprekspartners in een neutrale setting te brengen. ‘Dat kan fysiek zijn, omdat je je bijvoorbeeld niet zo thuis voelt in een schoolgebouw waar de ander precies de weg weet, maar het kan ook mentaal. Ga niet meteen de inhoud in met het bespreken van concrete praktijksituaties, maar leer elkaar eerst kennen en ga op zoek naar de waarden en normen van de ander. Praten over de inhoud van het werk terwijl je onvoldoende kennis hebt over elkaar en elkaars achtergrond, kan tot lange discussies over de inhoud en weerstand leiden..’
Hier ligt een grote verantwoordelijkheid van bestuurders en managers, aldus Henriëtte Kikken. ‘Medewerkers in organisaties richten zich wat gedrag betreft vaak naar de mensen die in charge zijn. Als zij zich kritisch uitlaten over partnerorganisaties, soms zelfs te kritisch, dan nemen de anderen dat over. Ook al zijn er pakken papier aan samenwerkingsovereenkomsten afgesloten, het goede voorbeeld geven is het belangrijkste.’
Ego’s op bestuurlijk niveau
Toch kan het juist hier misgaan. ‘Zeker als ego’s op bestuurlijk niveau in de weg staan, iets wat met enige regelmaat gebeurt. Wat ons als adviseurs weleens verbaast, is dat een gedroomde samenwerking mislukt omdat er geen chemie is tussen de mensen aan de top. In zo’n situatie moeten toezichthouders in mijn visie hun rol nemen.’
Hoe dat ook zij, gericht terugkijken op de periode na de lockdown is volgens Henriëtte Kikken de kern. ‘Hoe hebben we het gedaan en wat leren we hiervan voor de toekomst? Zo’n crisis waar het een en ander is misgegaan, kan ook een boost geven aan de samenwerking. Maak tijd en ruimte voor een gezamenlijke terugblik, praat over elkaars zakelijke belangen en investeer vooral ook in kennis over elkaar. En vergeet zeker niet wat er wel goed gaat! Vanuit het gezamenlijke belang om het beste te realiseren voor kinderen en ouders.’
Dit interview is op 21 september 2020 gepubliceerd op KinderopvangTotaal http://www.kinderopvangtotaal.nl
Meer lezen over samenwerking en samenwerkingsvormen:
https://www.bureaukikken.nl/inspiratie/achtergrond-van-fusies-en-overnames-kinderopvang/
https://www.bureaukikken.nl/inspiratie/fuseren-of-overname-kinderopvangorganisatie/
https://www.bureaukikken.nl/inspiratie/fusies-in-de-kinderopvang-hoe-zit-dat/
https://www.bureaukikken.nl/inspiratie/schaalvergroting-meer-gevoel-dan-ratio/
https://www.bureaukikken.nl/inspiratie/bas-vermeulen-geinterviewd-door-management-kinderopvang-steeds-meer-fusies-en-overnames-in-de-kinderopvang/
https://www.bureaukikken.nl/inspiratie/samenwerken-tussen-organisaties-is-waardevol-mensenwerk/
